Sán lá gan lớn là gì? Các công bố khoa học về Sán lá gan lớn

Tóm tắt Mục tiêu: Xác định loài sán lá gan lớn thu thập ở trâu và bò tại một số tỉnh miền Bắc (Việt Nam) bằng kỹ thuật PCR-RFLP dựa vào chỉ thị gen nhân ITS1. Đối tượng và phương pháp: Tổng số 122 cá thể sán lá gan lớn được thu thập từ đường dẫn mật của trâu, bò tại các lò mổ tại 4 tỉnh/thành gồm Hà Nội (66 cá thể), Vĩnh Phúc (43 cá thể), Bắc Giang (7 các thể) và Điện Biên (6 cá thể). Trong đó, 65 cá thể sán được thu thập từ 6 cá thể bò và 57 cá thể sán được thu thập từ 5 cá thể trâu. Toàn bộ 122 cá thể sán lá gan lớn được giám định loài bằng kỹ thuật PCR-RFLP dựa trên chỉ thị gen nhân ITS1 theo mô tả trong một nghiên cứu đã được công bố. Kết quả: Kết quả nghiên cứu cho thấy có 95/122 (77,9%) cá thể sán lá gan lớn có kiểu gen phù hợp với F. gigantica và 27/122 (22,1%) cá thể có kiểu gen dạng trung gian (Fasciola sp.). Không thấy cá thể sán lá gan lớn nào có kiểu gen F. hepatica trong nghiên cứu này. Ở cả 2 vật chủ trâu và bò cũng như ở cả 4 tỉnh nghiên cứu đều có mặt 2 kiểu gen. Kết luận: Nghiên cứu cho thấy, loài Fasciola gigantica và dạng trung gian tìm thấy ở cả trâu và bò tại tại 4 tỉnh/thành miền Bắc gồm Hà Nội, Vĩnh Phúc, Bắc Giang và Điện Biên, trong khi F. hepatica chưa được tìm thấy ở các tỉnh này. Từ khóa: Sán lá gan lớn, trâu, bò, PCR-RFLP, miền Bắc.  

Bênh ký sinh trong tư nhiên do sán lá gan nho (SLGN) gây ra là 1 trong 11 bênhlang quên đươc tổ chưc y tê thê giơi quan tâm nghiên cưu. Viêc chu đông chân đoanchính xác nhanh chóng tác nhân gây bênh là quan trọng cho viêc điêu tri và phòngchông bênh. Tiêu chuân vang đê chân đoan nhiêm SLGN là xét nghiêm phân tìm trưngvà hình thái cua con trương thành. Tuy nhiên hình thái trưng cua SLGN rât dê bi nhâmlân vơi trưng cua môt sô ky sinh trung đương ruôt khac đặc biêt là sán lá ruôt kha năngtìm thây trưng thâp so vơi thưc tê nhiêm bênh. Viêc phát triên môt ky thuât phát hiênnhanh, chính xác là rât quan trọng và cân thiêt. Trong nghiên cưu nay, chung tôi đaphát triên môt ky thuât realtime PCR đa môi đê phân biêt hoai loài SLGN Clonorchissinensis, Opisthorchis viverrini sử dụng cac cặp môi va đâu dò đươc thiêt kê trên genCOX1. Ky thuât nay co đô nhạy cao vơi ngưỡng phat hiê la 1pg AND hê gen.

Mục tiêu: Phân tích đặc điểm đa hình đoạn giao gen ITS1 thuộc hệ gen nhân của sán lá gan lớn tại Việt Nam. Đối tượng và phương pháp: 16 cá thể sán lá gan lớn thu thập từ 5 vật chủ khác nhau gồm trâu (05 cá thể), bò (06 cá thể), dê (02 cá thể), cừu (02 cá thể) và người (1 cá thể) tại các lò mổ trên địa bàn các tỉnh/thành gồm Hà Nội (4 cá thể), Vĩnh Phúc (1 cá thể), Nghệ An (2 cá thể), Quảng Nam (1 cá thể), Ninh Thuận (4 cá thể), Tây Ninh (1 cá thể), Cần Thơ (1 cá thể) và Đồng Tháp (02 cá thể) theo phương pháp mổ khám trong thời gian từ 2009 đến 2016. Trình tự của cả 16 cá thể được giải trình tự các chỉ thị gen ty thể nad1, gen nhân ITS1 để giám định loài và phân tích đặc điểm đa hình phân tử. Kết quả: Bằng các chỉ thị gen ty thể nad1 và đoạn giao gen, 11 cá thể sán lá gan lớn có kiểu gen phù hợp với F. gigantica và 5 cá thể có kiểu gen phù hợp với dạng trung gian. Trên trình tự đoạn giao gen ITS1 có 5 vị trí biến đổi ở các vị trí khác nhau với 4 kiểu gen đơn bội được xác định. Kết luận: Trình tự đoạn giao gen ITS1 của sán lá gan lớn tại Việt Nam có sự thay đổi đáng kể so với các trình tự tham chiếu trên thế giới.               Từ khóa: Đa hình, đoạn giao gen ITS1, sán lá gan lớn, Việt Nam.

Mục tiêu: Đánh giá thay đổi kiến thức và thái độ về phòng bệnh sán lá gan lớn ở người bệnh tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ sau giáo dục sức khỏe. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu can thiệp giáo dục sức khỏe trên một nhóm có so sánh trước và sau can thiệp trên 96 người bệnh từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2023. Kết quả: Trước can thiệp, kiến thức đạt về phòng bệnh sán lá gan lớn ở người bệnh rất thấp 11,5%. Sau can thiệp, kiến thức đã được cải thiện rõ rệt đạt 64,6% và tiếp tục duy trì 57,3% sau can thiệp 1 tháng với p < 0,05. Trước can thiệp, tỷ lệ có thái độ tích cực rất thấp 11,5%. Sau can thiệp, tỷ lệ có thái độ tích cực tăng lên 73% và tiếp tục duy trì 53% (p < 0,05). Kết luận: Kiến thức và thái độ của người bệnh về phòng bệnh sán lá gan lớn còn hạn chế tại thời điểm trước nghiên cứu nhưng đã được cải thiện đáng kể sau can thiệp. Kết quả nghiên cứu cho thấy tầm quan trọng và sự cần thiết của việc thường xuyên giáo dục sức khỏe cho cộng đồng về phòng bệnh sán lá gan lớn.

Mục tiêu: Mô tả các hình ảnh thương tổn trên hệ gan mật của bệnh nhân sán lá gan lớn. Đối tượng và phương pháp: Với thiết kế nghiên cứu ngang mô tả với tất cả các ca được chẩn đoán xác định bệnh sán lá gan lớn do F. gigantica, được làm siêu âm và/hoặc CT-scan, MRI khảo sát thương tổn trên gan mật. Kết quả: Tổng số 1.020 bệnh nhân sán lá gan lớn, trong đó tỷ lệ ca tổn thương hệ gan mật là 97,25%, đa số tập trung ở nhu mô gan (88,4%), còn lại ở sát bao gan (1,41%), khối máu tụ dưới bao gan (3,53%) và hệ đường mật (7%); nhu mô gan (P) tổn thương (80,28%) hơn so với gan (T); ưu thế thuộc về hạ phân thùy V, VI, VII, VIII với 80,28%; số lượng ổ tổn thương thường 1 hoặc 2 ổ (86,32% và 12,09%); đường kính trung bình tổn thương 5 - < 7cm chiếm đa số (53,14%); tính chất hồi âm thường là nhu mô không đồng nhất (96,27%), giảm âm (83,12%) và echo hỗn hợp (59,86%). Trong giai đoạn mạn tính, hình ảnh không điển hình, hay gặp là dạng vệt tăng âm, di động hoặc thả nổi trong lòng túi mật hoặc đường mật (1,84%); dày vách túi mật hay đường mật (2,52% và 1,85%), tổn thương cả gan và mật là 1,18%. Trên CT-scan, hình ảnh giảm đậm độ, kết chùm thành hình tròn, hay hình ovan (78,57%), nốt giảm đậm độ nằm sát dưới bao gan (16,23%), dày thành bao Glisson (7,14%), giãn đường mật, vệt sán dính vào thành đường mật (5,84%), tổn thương xơ, calci (11,04%). Trên CT-scan, hình ảnh giảm đậm độ, kết chùm thành hình tròn, hay hình ovan (78,57%), nốt giảm đậm độ nằm sát dưới bao gan (16,23%), dày thành bao Glisson (7,14%), giãn đường mật, vệt sán dính vào thành đường mật (5,84%), tổn thương xơ (11,04%). Trên MRI, tăng tỷ trọng nhu mô, bao gan qua các mặt cắt thương tổn (20,93%), nhiều nhất là tăng đậm độ trên hình ảnh xung T2W (96,51%), sẹo xơ hóa sát bao gan (30,23%). Kết luận: Siêu âm là một công cụ hữu ích để xác định các thương tổn hệ gan mật do sán lá gan lớn. CT-scan và MRI là các công cụ quan trọng chẩn đoán phân biệt các bệnh lý gan mật khác.

The cichlid species flock of Lake Tanganyika is comprised of seven seeding lineages that evolved in step with changes of the lake environment. One seeding lineage diversified into at least six lineages within a short period of time. Our study focuses on the diversification of one of these lineages, the Ectodini, comprising highly specialized, sand- and rock-dwelling species. They display two distinct breeding styles: maternal and biparental mouthbrooding. By analyzing three mtDNA gene segments in 30 species representing all 13 described genera, we show that the Ectodini rapidly diversified into four clades at the onset of their radiation. The monotypic genus Grammatotria is likely to represent the most ancestral split, followed by the almost contemporary origin of three additional clades, the first comprising the benthic genus Callochromis, the second comprising the benthic genera Asprotilapia, Xenotilapia, Enantiopus, and Microdontochromis, and the third comprising the semi-pelagic genera Ophthalmotilapia, Cardiopharynx, Cyathopharynx, Ectodus, Aulonocranus, Lestradea, and Cunningtonia. Our study confirms the benthic and sand-dwelling life-style as ancestral. Rocky habitats were colonized independently in the Xenotilapia- and Ophthalmotilapia-clade. The Xenotilapia-clade comprises both maternal and biparental mouthbrooders. Their mode of breeding appears to be highly plastic: biparental mouthbrooding either evolved once in the common ancestor of the clade, to be reverted at least three times, or evolved at least five times independently from a maternally mouthbrooding ancestor. Furthermore, the genera Xenotilapia, Microdontochromis, Lestradea, and Ophthalmotilapia appeared paraphyletic in our analyses, suggesting the need of taxonomic revision.

Một phương pháp đơn giản đã được phát triển để chuẩn bị dung dịch keo poly (β-hydroxyalkanoate) chuỗi dài bên ngoài (LSC-PHA) có thể tiệt trùng bằng nồi hơi, được sử dụng làm nền cho quá trình phân hủy enzym và để chuẩn bị đĩa agar phủ cho việc cách ly các vi sinh vật sản xuất enzym phân hủy LSC-PHA bên ngoài. Sáu nền văn hóa sản xuất enzym phân hủy LSC-PHA bên ngoài đã được cách ly từ đất bị ô nhiễm hydrocarbon đã được ủ. Tất cả đều là các loài thuộc chi Pseudomonas hoặc vi khuẩn liên quan. Tất cả (trừ Xanthomonas maltophilia) đều có khả năng sản xuất LSC PHA. Ngoại trừ X. maltophilia, không loài nào có khả năng thủy phân poly (β-hydroxybutyrate). Việc sàng lọc bảy chủng Pseudomonas được biết đến với khả năng tích lũy LSC PHA cho thấy rằng tất cả đều âm tính với việc sản xuất enzym phân hủy LSC-PHA bên ngoài. Kết luận cho thấy các nhà sản xuất enzym phân hủy LSC-PHA bên ngoài chủ yếu được tìm thấy trong chi Pseudomonas, nhưng chúng tương đối hiếm.